Khi xây dựng các chính sách thúc đẩy thị trường chứng khoán, đầu tư chứng khoán thì cần xem xét tới các yếu tố hành vi của nhà đầu tư. Các yếu tố hành vi của nhà đầu tư có ảnh hưởng tới việc lựa chọn quyết định đầu tư chứng khoán trên thị trường, tác động tới thị trường chứng khoán.
Hiệu ứng đám đông (hay tâm lý chạy theo số đông- herd effect) là một trong những yếu tố được cho là có ảnh hưởng tới quyết định đầu tư chứng khoán. Nghiên cứu của Dimitrios và cộng sự (2007) cho rằng các nhà đầu tư không chuyên nghiệp dựa vào thông tin trên các phương tiện truyền thông và đồn đoán trên thị trường khi đưa ra quyết định đầu tư, trong khi các nhà đầu tư chuyên nghiệp dựa nhiều hơn vào phân tích cơ bản và kỹ thuật phân tích để đưa ra quyết định đầu tư [36]. Amar Kumar Chaudhary (2013) chỉ ra thiên lệch hành vi phổ biến của nhà đầu tư cá nhân trên thị trường chứng khoán là tâm lý chạy theo số đông và cần phải giảm hoặc loại bỏ ảnh hưởng của tâm lý hành vi trong đầu tư chứng khoán.
Yếu tố sợ rủi ro được các nghiên cứu trước đây chỉ ra có ảnh hưởng lớn tới quyết định đầu tư chứng khoán của nhà đầu tư. Kimani [2011] cho rằng với khách hàng tiềm năng thì yếu tố sợ rủi ro, mất vốn có ảnh hưởng lớn tới việc quyết định đầu tư của họ [60]. Arup and Tarak (2017) cho rằng yếu tố thái độ nhận thức rủi ro của nhà đầu tư là yếu tố có ảnh hưởng mạnh tới hành vi của đầu tư [27]. Amar Kumar Chaudhary (2013) cho rằng sự thiên lệnh về hành vi của nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán là sự ám ảnh của thua lỗ và cũng được khẳng định trong nghiên cứu thực nghiệm ở Việt Nam của Vương Đức Hoàng Quân và Bùi Chiến Công (2016) [23]. Như vậy, yếu tố sợ thua lỗ là có ảnh hưởng tới quyết định đầu tư chứng khoán của nhà đầu tư, tới việc đưa ra chính sách thúc đẩy đầu tư chứng khoán.
Yếu tố tự tin thái quá, tâm lý mỏ neo (anchoring), phản ứng thái quá cũng là những yếu tố có tác động đến việc ra quyết định đầu tư, ảnh hưởng tới thị trường chứng khoán (Kimani – 2011; Lingesiya Kengatharan (2014), Vương Đức Hoàng Quân và Bùi Chiến Công (2016)). Vương Đức Hoàng Quân và Bùi Chiến Công (2016) nghiên cứu thực nghiệm ở Việt Nam còn cho rằng thiên lệch hành vi Tự tin thái quá, tâm lý mỏ neo và phản ứng thái quá tác động đến nhà đầu tư cá nhân trên thị trường chứng khoán ở mức độ cao. Điều này gây khó khăn cho việc hoạch định chính sách phát triển thị trường chứng khoán.
Yếu tố thị trường có ảnh hưởng đáng kể tới quyết định của nhà đầu tư chứng khoán. Kimani (2011) cho rằng yếu tố thị trường bao gồm ba biến số: thay đổi giá, thông tin thị trường và xu hướng cổ phiếu trước đây. Các yếu tố này quyết định đến quyết định đầu tư chứng khoán của nhà đầu tư. Do các nhà đầu tư (nhà đầu tư không chuyên nghiệp) không tham gia các lớp tập huấn, đào tạo về đầu tư cổ phiếu dẫn tới họ làm cho thị trường có những biến động không tuân theo quy luật của thị trường, gây ảnh hưởng tới thị trường, tới quyết định của nhà đầu tư chứng khoán. Điều này gây khó khăn cho việc hoạch định chính sách, quản lý nhà nước đối với thị trường chứng khoán.
Để lại một bình luận